αφιέρωμα | για τη φωτογραφία, την κριτική, τα μικρά και τα μεγάλα

Νεκρός τουφεκισμένος στη Γρανάδα ,ο άμοιρος ποιητής Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα!!!Ολέ!

Μ’ αυτή την σπανιόλικη κραυγή ,δέχτηκε την είδηση του θανάτου,του ποιητή και στενού του φίλου, ο Σαλβατόρ Νταλί στο Παρίσι όπως μας λέει ο ίδιος.

Σαν αυτές τις μέρες τουφεκίστηκε από τα φασιστικά κτήνη του στρατηγού Φράνκο ,το πρωί της 19ης Αυγούστου .

Είχαν προηγηθεί οι εκλογές της 18ης Φεβρουαρίου του 1936 .Σχηματίστηκε μια κυβέρνηση της αριστεράς με πρόεδρο τον σοσιαλιστή Λάργκο Καμπαλέρο…

Ο σχηματισμός αριστερής κυβέρνησης στην Ιβηρική προκάλεσε αίσθημα κινδύνου στο Ευρωπαϊκό κεφάλαιο ,από την πιθανότητα να ακολουθήσει και η Πορτογαλία την ίδια πορεία και ν’ανατραπεί ο συσχετισμός των δυνάμεων στην Ευρώπη.

Έτσι λοιπόν η δεξιά συσπειρώθηκε με αποτέλεσμα το πραξικόπημα του στρατηγού Φράνκο με τα γνωστά αποτελέσματα.Εμφύλιος πόλεμος αιματηρότατος,φασιστικέςκαι χιτλερικές ορδές στο πλευρό του Φράνκο .

Ο Λόρκα μπορούσε να είχε φύγει και να γλυτώσει αλλά φοβούμενος για την υγεία του πατέρα του γύρισε στη Γρανάδα.

Η Γρανάδα πέφτει στα χέρια των φαλλαγγιτών του Φράνκο.Ο δήμαρχος ,γαμπρός του Λόρκα τουφεκίζεται..

Ο Λόρκα ζητάει καταφύγιο στο σπίτι του δεξιού φίλου του Λουίς Ροσάλες.

Τη νύχτα της 17ης Αυγούστου ο θάνατος χτυπάει την πόρτα του κι έχει τ’ όνομα Ραμόν Ρουίθ Αλόνσο και είναι φίλος του Ροσάλες και του Λόρκα κατά μια εκδοχή.

Εκτελείται τη χαραυγή της 19ης Αυγούστου από την πολιτοφυλακή και την χαριστική βολή του την έδωσε στον πρωκτό ο ίδιος ο Ραμόν Ρουίθ Αλόνσο.Το αποκάλυψε ο ίδιος ,καυχόμενος γι’ αυτό.

Ο Λόρκα είναι από τους αγαπημένους ποιητές της εφηβείας μου, που τραγούδησε την ζωή, όσο και τον θάνατο σαν αναπόσπαστο κομμάτι της .Γι’ αυτό διάλεξα να γράψω αυτά τα λίγα λόγια γι’ αυτόν.Η ποίησή του είναι γεμάτη από έρωτα για τη φύση ,τ’ ανθρώπινα πάθη ,τη γυναίκα,το θάνατο.Το θάνατο που μιλούσε πολύ συχνά γι’ αυτόν καθώς και για τον δικό του θάνατο σαν να προέβλεπε τι θα συμβεί.

Κάποτε είχε γράψει: Ο ποταμός Γουαδαλκιβίρ έχει τα γένια του άλικα

έχει η Γρανάδα ,δυό ποτάμια

το ‘να είναι δάκρυα

και τ’ άλλο αίμα………..

Παρόλο που δεν είχε αναμειχθεί ενεργά στην πολιτική και ήταν γόνος πλούσιας οικογένειας ωστόσο δεν ήταν συντηρητικός.

Ο ίδιος λέει :«Πολλές φορές όταν βλέπω τι συμβαίνει στον κόσμο ,αναρωτιέμαι:Γιατί γράφω;Και όμως χρειάζεται η δουλειά.Να δουλεύουμε και να βοηθάμε Να δουλεύουμε έστω κι αν στοχαζόμαστε πως η δουλειά μας είναι μάταιη.Να δουλεύουμε για διαμαρτυρία .Γιατί η εσωτερική μας παρόρμηση θα ήταν κάθε μέρα να κραυγάζουμε στον κόσμο πως είναι γεμάτος αδικίες και κάθε είδους αθλιότητες.Διαμαρτύρομαι,διαμαρτύρομαι,διαμαρτύρομαι.»

Καταδικάζει το δόγμα «η τέχνη για την τέχνη»Στην δραματική αυτή στιγμή του κόσμου ,ο καλλιτέχνης πρέπει να κλαίει και να γελάει με τους ανθρώπους.

Σε ερώτηση τι σκέφτεται για την μετά θάνατο ζωή λέει:«Θέλω να είμαι καλός .Η ποίηση εξυψώνει.Κι όταν είμαι καλός και στο γάιδαρο και στο σοφό,πιστεύω πως αν υπάρχει κάτι μετά θάνατο ,θα έχω τη χαρούμενη έκπληξη να βρεθώ εκεί.Όμως ο πόνος του ανθρώπου και η αδικία που εξακολουθεί να υπάρχει στον κόσμο ,μου απαγορεύουν σαν άνθρωπο γνωστικό και σκεπτόμενο , να μετακομίσω το σπίτι μου στ’ άστρα.»

Δοκίμασε τις δυνάμεις του και στη δραματουργία .Τα έργα του αποτελούν διαλογικές αναπτύξεις ποιημάτων του,μια εκπληκτική σύζευξη του συμβολικού με το πραγματικό στοιχείο.Στο αριστούργημά του το«σπίτι της ΜΠΕΡΝΆΝΤΑ ΆΛΜΠΑ» μια σχεδόν φωτογραφική απεικόνιση του σεξουαλικού συντηρητισμού ,του ισπανικού χωριού , η μάνα Μπερνάντα Άλμπα ταυτίζεται με την έννοια της υπεράσπισης του καταστροφικού συντηρητισμού ,τραγικό θύμα της μισαλλοδοξίας του ασφυκτικού της περιβάλλοντος.

Θα πρέπει ν’ αναφέρουμε και την ίδρυση της la Barraca ενός περιοδεύοντος θιάσου με σκοπό να παρουσιάζει θεατρικά στα χωριά ,σε μια προσπάθεια θεατρικής μόρφωσης του κόσμου της επαρχίας.

Άλλα έργα του είναι η «Γέρμα», «η θαυμαστή μπαλωματού», «Δόνια Ροζίτα», «Ματωμένος γάμος», «σαν περάσουν πέντε χρόνια».

ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ:

Αν πεθάνω,

άσε το μπαλκόνι ανοιχτό.

Το αγοράκι τρώει πορτοκάλια

(απ’ το μπακόνι μου το βλέπω)

Ο θεριστής θερίζει το στάρι.

(τον ακούω απ’ το μπαλκόνι μου)

Αν πεθάνω ,

άσε το μπαλκόνι ανοιχτό.