Επέλεξα να γράψω γι’ αυτές τις δύο φωτογράφους, γιατί τις θαυμάζω όχι μόνο σαν φωτογράφους αλλά και σαν πρωτοπόρες φωτορεπόρτερ , σε μια εποχή τόσο δύσκολη και σκληρή, που επέλεξαν να βρεθούν στην πρώτη γραμμή.
Η Κati Horna ήταν Εβραία από την Βουδαπέστη. Γεννήθηκε το 1912 και πέθανε το 2000 στο Μεξικό. έζησε στη Γαλλία, στο Βερολίνο, στην Ισπανία και στο Μεξικό. Τελείωσε την πιο διάσημη σχολή φωτογραφίας της Βουδαπέστης με δάσκαλο τον József Pécsi.
Παρόλο που μεγάλωσε σε εύπορο περιβάλλον, επηρεάστηκε από την αδικία που έβλεπε γύρω της.
Συναντήθηκε με τον Μπρεχτ και επηρεάστηκε από το Bauhaus και τον σουρεαλισμό. Γνώρισε τον Ρόμπερτ Κάπα και η φιλία τους διήρκεσε μέχρι τον θάνατο του Κάπα.
Το 1930 πήγε στο Βερολίνο όπου εργάστηκε μέχρι το 1933. Εκεί συνάντησε τον Μπρεχτ και τον φωτογράφο Lazlo Moholy Nagy, από τον οποίο επηρεάστηκε πολύ.
Το 1933 πήγε στο Παρίσι και φωτογράφιζε για μικρά πρακτορεία και οργανισμούς παρόλο που ήταν αρκετά γνωστή και δε έλειπαν οι προτάσεις. Το 1937 πήγε στην Ισπανία για να φωτογραφήσει τον εμφύλιο. Το θέμα της ήταν η καθημερινότητα δίπλα στον θάνατο. Βρέθηκε στην πρώτη γραμμή στην Αραγωνία, στη Βαλένθια και στην Μαδρίτη.
Με το τέλος του εμφυλίου κατέφυγε για να γλυτώσει στο Μεξικό, καθώς ήταν Εβραία και αναρχική. Το φωτογραφικό υλικό που άφησε πίσω νόμιζε πως είχε χαθεί για πάντα, στα ερείπια του γραφείου της CNT. Μετά από 80 χρόνια το υλικό βρέθηκε στην Ολλανδία μαζί με άλλα ντοκουμέντα που είχαν σταλεί για να σωθούν. Κατάφερε ως artworker όπως ήθελε να την λένε να καταγράψει την καθημερινότητα δίπλα στον θάνατο και οι φωτογραφίες της είναι μια απάντηση στην δυσφημιστική προπαγάνδα του Φράνκο και των φασιστών για τις αντιφασιστικές δυνάμεις.
Παραθέτω ένα δείγμα της δουλειάς της. Πρώτη βάζω την «Stairway to the Cathedral» (1937), επειδή είναι αγαπημένη μου και άλλες από τον εμφύλιο πόλεμο της Ισπανίας.
Umbrellas, meeting of thE CNT
Gerta Taro
H Gerta Pohorylle γνωστή ως Γκέρτα Τάρο ήταν Γερμανίδα πολεμική φωτογράφος και πρωτοπόρος φωτορεπόρτερ που πέθανε πάνω στο καθήκον. Ήταν σύντροφος του Εντρ Φρίντμαν, γνωστού ως Ρόμπερτ Κάπα φωτογράφος και αυτός στον ισπανικό εμφύλιο. Βοήθησε πολύ τον Κάπα στην δουλειά του και πολλές δικές της φωτογραφίες αναφέρονταν με τ’ όνομά του, ακόμα και μετά τον θάνατό της.
Η Γκέρτα ήταν από εβραϊκή οικογένεια της μεσαίας τάξης. Αντιτάχθηκε στο ναζισμό κι έγινε μέλος αριστερών ομάδων.Το 1933 συνελήφθη γιατί μοίραζε προκηρύξεις με αντιεθνιστική και σοσιαλιστική προπαγάνδα. Όλη η οικογένειά της αναγκάστηκε να φύγει από την Γερμανία προς διάφορες κατευθύνσεις. Δεν θα τους ξανάβλεπε ποτέ.
Μετακόμισε στο Παρίσι το 1934 όπου γνώρισε και τον Ουγγροεβραίο Κάπα. Επέλεξαν ν’ αλλάξουν τα ονόματά τους για εμπορικούς λόγους. Τα ονόματα με τα οποία έγιναν γνωστοί τα είχαν εμπνευστεί, ο μεν Κάπα από την οδό Κάπα που έμενε στην Βουδαπέστη, (Κάπα σημαίνει καρχαρίας, στα ουγγρικά) η δε Τάρο από τον Ιάπωνα καλλιτέχνη Τάρο Οκαμότο και την ηθοποιό Γκρέτα Γκάρμπο.
Όταν ξέσπασε ο ισπανικός εμφύλιος ταξίδεψε με τον Κάπα και τον Ντέιβιντ Σέιμουρ στη Βαρκελώνη για να καλύψουν τα γεγονότα. Πάντα μαζί και χρησιμοποιώντας την υπογραφή του Ρόμπερτ Κάπα έγιναν διάσημοι. Το 1937 παρήγαγαν 135 κινηματογραφικές ταινίες με την υπογραφή Capa & Taro. Ως συνέπεια η Τάρο απέκτησε κάποια ανεξαρτησία. Αρνήθηκε την πρόταση γάμου του Κάπα και σχετίστηκε με τον κύκλο Ευρωπαίων και Αμερικανών αντιφασιστών διανοούμενων που υποστήριζαν την ισπανική δημοκρατία.
Η εφημερίδα Ce soir υπόγραψε συμβόλαιο μαζί της για να εκδώσει μόνο τα έργα της. Κατόπιν ξεκίνησε να εμπορεύεται τα έργα της με την ετικέτα Photo Taro.
Καταγράφοντας μόνη της τον βομβαρδισμό της Βαλένθια τράβηξε τις πιο διάσημες φωτογραφίες της.
Τον Ιούλιο του 1937 κάλυπτε την περιοχή της Μπρουνέτ για λογαριασμό της Ce soir . Η εθνικιστική προπαγάνδα ισχυρίστηκε ότι η περιοχή ήταν υπό τον έλεγχό της, ενώ στην πραγματικότητα οι Δημοκρατικοί είχαν αναγκάσει την απομάκρυνση των εθνικιστών. Η κάμερα της Τάρο ήταν η απόδειξη γι’ αυτό.
Κατά την διάρκεια της μάχης της Μπρουνέτ, η Τάρο κάλυπτε την υποχώρηση των δημοκρατικών. Η Τάρο ανέβηκε στη σανίδα ενός αυτοκινήτου αλλά ένα τανκ των δημοκρατικών που έκανε ελιγμούς χτύπησε το αυτοκίνητο και η Τάρο υπέστη σοβαρούς τραυματισμούς. Ο οδηγός του τανκ δεν κατάλαβε τι έγινε. Ως αποτέλεσμα αυτού του τραγικού ατυχήματος ήταν ο θάνατος της Τάρο την επόμενη μέρα 26 Ιουλίου. Ήταν μόλις 26 ετών. Είναι θαμμένη στο Παρίσι στο νεκροταφείο του Père -Lachaise. O τάφος της σχεδιασμένος από τον Αλμπέρτο Τζακομέτι περιλαμβάνει το γεράκι Ώρο και τον επιτάφιο «ώστε κανείς να μην ξεχάσει τον άνευ όρων αγώνα σου, για έναν καλύτερο κόσμο», γραμμένο στα γαλλικά και στα καταλανικά.
Στοιχεία που έχω χρησιμοποιήσει είναι από την βικιπαίδεια καθώς και από το μπλογκ aspromavro-net. Σύμφωνα με πληροφορίες που έχω λάβει υπήρχε και τρίτη Εβραία φωτογράφος στην ισπανική επανάσταση με το όνομα Μάργαρετ Μιχαέλις. Ήταν από την Πολωνία και μετά το 1941 έφυγε στην Αυστραλία όπου συνέχισε να φωτογραφίζει. Είχε συνοδεύσει την Έμμα Γκόλντμαν στην Αραγωνία κι έχει κάνει και πορτρέτο της. Φωτογράφησε επίσης την κηδεία του Ντουρούτι. Πρόκειται για σπουδαία φωτογράφο γι’ αυτό επιφυλάσσομαι όταν έχω περισσότερα στοιχεία να γράψω κάτι παραπάνω γι’ αυτήν.